Anasayfa
Akut karaciğer iflası, öncelikli olarak sağlıklı insanlarda ve aniden görülen bir hastalıktır. Akut ve kronik karaciğer iflaslarının ikisi de; proteinleri sağlayan ve toksinlerin dolaşımını sağlayan karaciğer hücrelerine zarar verir. Aşağıda, akut karaciğer iflasının sebepleri maddeler halinde belirtilmiştir:
■ Hepatit A, B, D, E ve muhtemelen C,
■ İmmünosüpresif terapi ve kemoterapiden (aktarım süresince) kaynaklanan ve hepatite bağlı herpes simplex virüsü (Bu tedaviler, bağışıklık sistemini herpes simplex virüsüne karşı daha hassas kılar),
■ Parasetamol içeren ilacın normal doz ve başka bir ilaçla birlikte kullanılmasından, yüksek oranda alkolle alınmasından veya rejimdeyken alınmasından dolayı oluşan zehirlenme,
■ Yüksek dozda parasetamol
■ Halothane (anestezik); sulfonamide, tetracycline, amoxicillin clavulanic asit (antibiyotikler); quinidine ve procainamide (kalp ritmi düzenleyicileri) ; phenytoin (kasılma nöbetleri tedavisi için kullanılır); isoniazid (tüberkloz tedavisi) ; estradiol (menopozal belirtilerin tedavisi) ; methyldopa (hipertansiyon tedavisi) ; disulfiram (alkol tedavisi) gibi ilaçlara olan allerjik durumlar,
■ Ot, eritici madde ve mantardan dolayı oluşan zehirlenmeler (özellikle Amanita phalloides)
■ Güneş çarpması,
■ Wilson hastalığı (karaciğerde fazla bakır birikimi)
■ Hamilelik
■ Reye sendromu
SEMPTOMLAR
Akut karaciğer iflasında belirtiler ani ve etkileyici biçimde gelişir. 2 ve 10 gün aralığında birey sağlıklı hissederken bir anda bilincini yitirme durumuna geçiş yapabilir. İlk belirtiler, mide bulantısı ve rahatsızlık hissiyken daha sonra sanlık, ve akli durum dengesizlikleri (düş, ajitasyon) ortaya çıkabilir.
Karaciğerin fonksiyonları normale döndüğü zaman akli denge de normale döner. Bunun tersine, bazı bireylerde ise kalıcı hasarlar oluşur. Diğer belirtiler terleme, baygınlık hissi, morartı ve kanama eğilimi ve aşın susamadır.
TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Akut karaciğer iflasının teşhisi, kişilerin belirtilerinden belli olur. Kan testleri, karaciğerin asli maddeleri (albümin ve kan pıhtılaştırma faktörleri gibi) üretmesinde aksamalar yaşadığını ve zehirli maddelerin kana karıştığını ortaya çıkarır.
Tedavi, hastalığın sebeple¬rine bağlı yapılır. Akut karaciğer iflası virüssel bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, virüs önler ilaçlar kullanılır. Yüksek dozda parasetamol veya mantardan dolayı bir zehirlenmeden kaynaklanıyorsa, panzehir kullanılır. Stres kaynaklı ülserin oluşturduğu karaciğer iflası için, ülser önleyici ilaçlar kullanılır.
■ Hepatit A, B, D, E ve muhtemelen C,
■ İmmünosüpresif terapi ve kemoterapiden (aktarım süresince) kaynaklanan ve hepatite bağlı herpes simplex virüsü (Bu tedaviler, bağışıklık sistemini herpes simplex virüsüne karşı daha hassas kılar),
■ Parasetamol içeren ilacın normal doz ve başka bir ilaçla birlikte kullanılmasından, yüksek oranda alkolle alınmasından veya rejimdeyken alınmasından dolayı oluşan zehirlenme,
■ Yüksek dozda parasetamol
■ Halothane (anestezik); sulfonamide, tetracycline, amoxicillin clavulanic asit (antibiyotikler); quinidine ve procainamide (kalp ritmi düzenleyicileri) ; phenytoin (kasılma nöbetleri tedavisi için kullanılır); isoniazid (tüberkloz tedavisi) ; estradiol (menopozal belirtilerin tedavisi) ; methyldopa (hipertansiyon tedavisi) ; disulfiram (alkol tedavisi) gibi ilaçlara olan allerjik durumlar,
■ Ot, eritici madde ve mantardan dolayı oluşan zehirlenmeler (özellikle Amanita phalloides)
■ Güneş çarpması,
■ Wilson hastalığı (karaciğerde fazla bakır birikimi)
■ Hamilelik
■ Reye sendromu
SEMPTOMLAR
Akut karaciğer iflasında belirtiler ani ve etkileyici biçimde gelişir. 2 ve 10 gün aralığında birey sağlıklı hissederken bir anda bilincini yitirme durumuna geçiş yapabilir. İlk belirtiler, mide bulantısı ve rahatsızlık hissiyken daha sonra sanlık, ve akli durum dengesizlikleri (düş, ajitasyon) ortaya çıkabilir.
Karaciğerin fonksiyonları normale döndüğü zaman akli denge de normale döner. Bunun tersine, bazı bireylerde ise kalıcı hasarlar oluşur. Diğer belirtiler terleme, baygınlık hissi, morartı ve kanama eğilimi ve aşın susamadır.
TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Akut karaciğer iflasının teşhisi, kişilerin belirtilerinden belli olur. Kan testleri, karaciğerin asli maddeleri (albümin ve kan pıhtılaştırma faktörleri gibi) üretmesinde aksamalar yaşadığını ve zehirli maddelerin kana karıştığını ortaya çıkarır.
Tedavi, hastalığın sebeple¬rine bağlı yapılır. Akut karaciğer iflası virüssel bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, virüs önler ilaçlar kullanılır. Yüksek dozda parasetamol veya mantardan dolayı bir zehirlenmeden kaynaklanıyorsa, panzehir kullanılır. Stres kaynaklı ülserin oluşturduğu karaciğer iflası için, ülser önleyici ilaçlar kullanılır.
